In de periode 2000 - 2007 verscheen in Zuidwest-Nederland het blad 'De Ondernemer'.
Hier vindt u het online archief van deze uitgaves, gepubliceerd door SiteSupport Online Communicatie. De actuele website van deOndernemer vindt u op www.deondernemer.nl
Maart 2006
File not found.

















Privacy op de werkvloer

In de vorige aflevering van deze serie over privacy werd duidelijk wat het begrip inhoudt, wat achtergronden (kunnen) zijn en hoe regels op dit vlak in onze wetgeving zijn geborgd. In deze tweede aflevering gaan we specifieker in op de relatie tussen werkgever en werknemer op dit vlak. Wat is geoorloofd, wat niet en waar ligt het spanningsveld. Aan het woord is Mr. Corrie Ebbers, juriste en onafhankelijk privacyconsultant in Breda.


Mr. Corrie Ebbers: "In de relatie tussen werkgever en werknemer spelen allerlei privacy-aspecten omdat in die relatie altijd persoonsgegevens worden verwerkt. Denk daarbij aan personeelsdossiers, aan functionerings- of beoordelingsgesprekken,aan privé telefoontjes of vertrouwelijke brieven die op de werkplek binnenkomen maar e-mail, internetten en het downloaden van bestanden kunnen soms voor een geagiteerde stemming op de werkvloer zorgen. Binnen arbeidsverhoudingen is sprake van een zekere spanning tussen de aanspraak van werknemers op privacy en het recht van de werkgever om gezag uit te oefenen. De werkgever moet de uitvoering van het werk controleren, toezicht houden en leiding geven aan de uitvoering van de werkzaamheden. Concrete wetsartikelen ontbreken om deze relatie tot in detail te regelen. Uit rechtspraak blijkt dat een werkgever moet aanvaarden dat binnen zekere grenzen onder werktijd privé-contacten worden onderhouden, waarvan hij de privacy dient te waarborgen.

De werkgever mag niet zondermeer de inhoud van e-mailtjes inzien. Maar bij het downloaden en doorzenden van pornografie onder werktijd is de het recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer niet zo snel meer in te roepen. In elk bedrijf en bij elke instantie kunnen de afspraken hierover anders zijn, afhankelijk van de aard van de bedrijfsvoering. Bij een call center kan het nodig zijn het aantal telefonische contacten en de inhoud van de gesprekken te evalueren. In de hulpverlening, waar de vertrouwelijke relatie met de cliënt voorop staat, zal dit heel anders liggen. Het is wel belangrijk dat een werkgever van tevoren aangeeft hoe hij wil dat zijn medewerkers hiermee omgaan en welke maatregelen hij treft om onrechtmatig gebruik te controleren. De normen op dit punt moeten, vanwege het ontbreken van die wetgeving, ontwikkeld worden door jurisprudentie, rechterlijke uitspraken. Daarbij gaat een rechter uit van het algemene beginsel van goed werkgever- en werknemerschap. Uit jurisprudentie op dit vlak is gebleken dat een rechter van oordeel is dat iedere werknemer recht heeft op een bepaalde mate van privacy, ook op de werkvloer. Zo mag er bijvoorbeeld niet permanent cameratoezicht zijn op de werkvloer en een werkgever mag niet zomaar de inhoud van e-mailtjes lezen. Toch zijn er natuurlijk uitzonderingen omdat oneigenlijk gebruik het bedrijfsbelang kan schaden. Een telefoon kan gekoppeld zijn aan een applicatie die vast legt welke nummers zijn gebeld en van welk nummer een telefoontje is binnengekomen. Dit vastleggen van zogenaamde 'verkeersgegevens' is toe gestaan. Wel heeft de ondernemingsraad hierin een adviserende rol. In bepaalde gevallen, bijvoorbeeld als er voorzieningen worden getroffen om controle uit te oefenen op aan- en afwezigheid, gedrag of prestaties van werknemers, heeft de ondernemingsraad zelfs instemmingsrecht. In alle gevallen moet vooraf aan werknemers duidelijk zijn gemaakt dat deze gegevens worden vast gelegd en hoe er gehandeld wordt in geval van misbruik.

Nu zijn er natuurlijk veel bedrijven binnen het MKB waar geen ondernemingsraad is omdat hiervoor geen wettelijke grondslag bestaat. Ook in die gevallen is het van belang dat de werkgever vooraf duidelijk maakt wat de gedragsregels zijn. Datzelfde geldt ook voor het downloaden van bestanden en programma's. Het zou te gemakkelijk zijn om te stellen dat het downloaden via computers van het bedrijf, altijd een reden is voor ontslag op staande voet. Hoewel dit per concreet geval kan verschillen oordeelden rechters in het verleden dat in elk geval de regels vooraf, voor iedereen aantoonbaar helder moeten zijn. In kwesties waarin dit niet het geval bleek, kostte het de werkgever een 'ontbindingsvergoeding' om het arbeidscontract te kunnen verbreken. Globaal kunnen we dus stellen dat helderheid vooraf essentieel is met betrekking tot dit soort problemen in de relatie tussen werkgever en werknemer."

Ontslag
Mr. Corrie Ebbers: Ik hoor vaak de vraag: 'wie is nou eigenaar van gegevens'. Die vraag is eigenlijk niet juist. De wet spreekt van een 'verantwoordelijke'. Een werkgever is verplicht een administratie bij te houden. Daarnaast heeft de 'betrokkene'degene over wie gegevens worden vastgelegd, het recht om op de hoogte te worden gesteld dat er gegevens worden vastgelegd en voor welk doel, de informatieplicht, en iedereen heeft recht op inzage in en correctie van de eigen gegevens. Als er problemen zijn dan is het belangrijk dat er een zorgvuldige dossieropbouw is. Een werkgever kan anders nooit aantonen dat hij zorgvuldig heeft gehandeld tegen over zijn werknemer. Door het inzagerecht en correctierecht kan de werknemer daar waar gegevens feitelijk onjuist of niet ter zake dienend zijn, vragen om de gegevens te corrigeren of verwijderen. Dit geldt ook voor gegevens in een personeelsdossier die onvolledig of in strijd met een wettelijke voorschrift zijn opgenomen. Een voorbeeld van dit laatste zijn de zogenaamde 'bijzondere' gegevens: godsdienst of levensovertuiging, ras, politieke gezindheid, gezondheid, seksuele leven en strafrechtelijke gegevens. Deze mogen alleen in dossiers voorkomen als de wet dat toe staat. Zo niet, dan kan een werknemer vragen dat deze gegevens uit het dossier worden verwijderd. Het inzagerecht is niet absoluut, er zijn uitzonderingen en bepaalde gegevens mogen worden afgeschermd. Bijvoorbeeld als een collega belastende informatie over een persoon heeft verstrekt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan vormen van ongewenste intimiteiten die in het personeelsdossier kunnen zijn opgenomen. Ter bescherming van diegene die deze intimiteiten heeft gemeld kunnen in bepaalde gevallen gegevens worden afgeschermd. Een actueel onderwerp met betrekking tot het inzagerecht zijn de huurdersdossiers van woningcorporaties. Als er klachten zijn van omwonenden in verband met overlast, vervuiling, illegale onderhuur of wietkweek kan het noodzakelijk zijn dat diegene die de klachten meldt beschermd wordt. Dat geldt ook voor medewerkers van die corporaties. Die informatie kan dan afgeschermd worden wanneer een huurder gebruik maakt van zijn inzagerecht. Dit afschermen is in de wet geregeld.

Fraude
Jacob Kohnstamm, voorzitter van het College Bescherming Persoonsgegevens, is het faliekant oneens met de klacht die je vaak hoort dat privacybescherming effectief optreden in de weg staat. In het jaarverslag van het College over 2004 formuleerde hij het als volgt: 'Krachtdadige bestrijding van terrorisme, fraudebestrijding of aanpak van veelplegers en overlast veroorzakende jongeren zou niet mogelijk zijn zonder aanpassing van de privacywetgeving'. Kohnstamm maakt korte metten met deze borreltafelpraat. 'Zo'n opvatting wordt geventileerd om het ontbreken van eigen daadkracht of onsuccesvol optreden te maskeren. De ware belemmering voor effectief optreden blijkt veelal ontbrekende of gebrekkige samenwerking of gebrek aan kennis van de wet.'

Corrie Ebbers: "Wat Kohnstamm hier zegt is van groot gewicht. Het is belangrijk om op dit vlak de mogelijkheden van de wet te kennen. We hadden het al eerder over permanent cameratoezicht op de werkplek. Dat is niet toegestaan, tenzij er een dringende reden is, bijvoorbeeld bij een gerechtvaardigd vermoeden van fraude. Een caissière die verdacht wordt van verduistering mag, onwetend, onder cameratoezicht worden gesteld, mits dit van beperkte duur is. In dit kader kan een werkgever een beroep doen op de uitzonderingsbepaling: het voorkomen, opsporen of vervolgen van strafbare feiten. Maar als er in café's minuscule camera's hangen zonder dat het publiek hiervan op de hoogte wordt gesteld, dan is dat in strijd met de wet. Kortom, transparantie door middel van heldere regels kan veel onzekerheid wegnemen en problemen voorkomen. Gedragsregels (nettiquette) en privacyreglementen zijn hierbij een hulpmiddel.

Internet:
www.cbpweb.nl
www.privacy-advies.net


...speekt zich uit
Middelburg beheerst laten groeien

...loopt er modieus bij
Vollere dames willen er ook leuk uitzien

...ondersteunt projecten
Zeeuws-Vlaamse Soroptimisten vieren 40-jarig jubileum

...vervoert
Syntens ziet kansen voor de Zeeuwse transporteurs

...veredelt
Syntens als klankbord en kritische sparringpartner

...presenteert
TMF-directeur Cor Klos: 'Net dat steuntje in de rug wat ik nodig had'

...vraagt subsidie aan
Ruim 11.000 euro subsidie voor export

...informeert
Zakendoen in België

...doet zaken in het buitenland
Internationale Handelsdag op 8 april

...belegt
De Beleggings­adviseurs

...rijdt

De Ondernemer Bedrijfsauto­special 2006


  • Citroën
  • Fiat
  • Opel
  • Volkswagen
  • Hyundai
  • Isuzu
  • Land Rover
  • Nissan
  • Mitsubishi
  • Renault
  • Mercedes-Benz
  • Ford

...en privacy­bescherming
Privacy op de werkvloer

...debateert
Middelburgse politiek wil bedrijfsklimaat stimuleren

...spreekt
In 't kort

...bezoekt
Netwerken bij een dynamisch scheepsbouwbedrijf

...bekijkt de kantorenmarkt
Dynamis: 'Leer leven met nieuw evenwicht op kantorenmarkt'