Vraag
Onlangs ontving ik een brief van de fiscus, waarin zij stellen dat het salaris dat ik uit mijn BV ontvang te laag is. De fiscus wil dat ik mijn salaris fors verhoog. Ik ben zelf van mening dat de hoogte van mijn salaris iets is waar de fiscus zich niet mee mag en kan bemoeien! Bovendien wil ik het geld liever in de onderneming laten om investeringen te financieren in mijn apothekerspraktijk. Mag de fiscus zich zomaar met mijn zaken bemoeien, en hoe kan ik mij verweren zodat mijn salaris niet verhoogd hoeft te worden?

Antwoord
De fiscus mag zich helaas wel met de hoogte van uw salaris bemoeien. De reden hiervoor is de volgende. Als directeur-grootaandeelhouder (DGA) bent u zowel werkgever als werknemer. U kunt dus allerlei zaken gemakkelijker regelen dan gewone werkgevers en werknemers dit kunnen. Met jezelf is het een stuk gemakkelijker onderhandelen! En salaris is progressief belast tegen een tarief oplopend tot 52%, dus veel DGA's zijn geneigd deze heffing zo lang mogelijk uit te stellen. Om te voorkomen dat u gebruik zou maken van uw bijzondere positie als DGA om de fiscus te slim af te zijn, is de zogenoemde gebruikelijk loon-regeling in het leven geroepen.

De gebruikelijk loon-regeling houdt kort gezegd in dat u als werknemer van een BV waar u ook meer dan 5% van de aandelen in bezit, een loon moet ontvangen dat voor soortgelijke dienstbetrekkingen gebruikelijk is. Ofwel: een apotheker met een eigen bedrijf moet hetzelfde verdienen als een apotheker die hetzelfde werk doet in een "normale" dienstbetrekking.

U kunt zich voorstellen dat dit tot veel discussie kan leiden met de fiscus. De activiteiten van een ondernemer zijn eigenlijk per definitie onvergelijkbaar met die van iemand in normale dienstbetrekking.

Om discussie te voorkomen is in de wet bepaald dat een gebruikelijk loon voor een DGA in beginsel EUR 38.118 is. Als echter blijkt dat dit bedrag lager is dan hetgeen gebruikelijk is in soortgelijke "normale" dienstbetrekkingen, kan de fiscus stellen dat het loon hoger dient te worden vastgesteld. Hij zal dan wel met een degelijke onderbouwing moeten komen. Dit kan op verschillende manieren.

Allereerst kan de fiscus kijken naar de andere werknemers binnen uw onderneming. Het is doorgaans niet gebruikelijk dat een DGA minder verdient dan zijn best betaalde werknemer. De inspecteur kan dus stellen dat uw salaris in ieder geval even hoog dient te zijn. Als u geen andere werknemers in dienst heeft kan de inspecteur kijken naar werknemers in soortgelijke functies bij soortgelijke bedrijven als de uwe. Hij kan bijvoorbeeld een onderzoek doen naar het gemiddelde salaris van apothekers, en uw salaris als apotheker daarmee vergelijken.

De laatste mogelijkheid voor de fiscus is uw salaris afleiden van de winst van uw onderneming, na aftrek van alle kosten en eventuele risico-opslagen.

Uit een aantal uitspraken van de rechter blijkt dat indien de fiscus haar stelling voor een hoger salaris niet of niet voldoende onderbouwd, u niet met een hoger salaris genoegen hoeft te nemen.

Is de hoogte van het gebruikelijk loon eenmaal vastgesteld, dan betekent dat nog niet dat uw loon op precies deze hoogte moet worden gesteld. Zolang u niet minder verdient dan 70% van het gebruikelijke loon, kan de fiscus u niet dwingen uw loon aan te passen.

Natuurlijk kunt u ook van mening zijn dat uw loon lager dient te zijn dan EUR 38.118. In dat geval dient u zelf aannemelijk te maken dat een vergelijkbare werknemer in een soortgelijke dienstbetrekking ook minder verdient. Ook kunt u denken aan (structureel) verliesleidende situaties.

Een hoger loon hoeft overigens niet per se ongunstig te zijn! Een loonsverhoging leidt tot een aftrekpost in de BV tegen 34,5% en kan, indien u pensioen (in eigen beheer) opbouwt, leiden tot hogere pensioendotaties, ook aftrekbaar tegen 34,5%. Daartegenover staat dat het loon bij u in privé belast wordt tegen een tarief oplopend tot 52%.

Indien u nog vragen heeft over gebruikelijk loon, adviseren wij u contact op nemen met een belastingadviseur.