Liever schenken dan nalaten
De Nederlandse successiewet regelt hoeveel belasting is verschuldigd bij schenkingen en erfenissen. Het belastingtarief neemt stapsgewijs toe naarmate de verkrijging hoger is. De totale successieheffing over uw vermogen kan eenvoudig worden verlaagd door bij leven in kleinere porties vermogen over te dragen aan uw (klein)kinderen. De kleinere porties vallen immers in de lage tariefschijven, of zijn geheel vrijgesteld van schenkingsrecht. Als uw vermogen bestaat uit onroerend goed, dan kunt u overwegen om te schenken onder schuldigerkenning. Dit is in feite het verrichten van een schenking die direct weer rentedragend wordt teruggeleend. Het verdient aanbeveling om hier een notaris voor in te schakelen. Een alternatief is schenking van het onroerend goed zelf, waarbij dan 6% overdrachtsbelasting is verschuldigd. Het schenkingsrecht wordt (op verzoek) verminderd met de betaalde overdrachtsbelasting.

Samenloop schenkingsrecht en overdrachtsbelasting Deze samenloop van schenkingsrecht en overdrachtsbelasting geldt eveneens als sprake is van een samenstel van rechtshandelingen. Te denken valt aan een overdracht van onroerend goed aan uw kinderen, waarbij de koopsom wordt omgezet in een lening, die vervolgens wordt kwijtgescholden. Op grond van recente rechtspraak is een dergelijk samenstel van rechtshandelingen fiscaal aantrekkelijk. Onder bepaalde omstandigheden geldt de samenloop van schenkingsrecht en overdrachtsbelasting namelijk ook als de lening gefaseerd wordt kwijtgescholden. Met een kwijtschelding in stappen kunnen de lage tarieven schenkingsrecht in de eerste schijven optimaal worden benut.

Voorbeeld
Ter verduidelijking een voorbeeld, waarin een gewone schenking van een pand wordt vergeleken met een gefaseerde schenking (afgerond op € 50).

U schenkt een pand van € 200.000 aan uw kind:

Recht van schenking over € 200.000:	€ 25.000
Af: overdrachtsbelasting:	€ 12.000
Restant schenkingsrecht:	€ 13.000

In dit scenario betaalt u € 12.000 overdrachtsbelasting en € 13.000 schenkingsrecht. Totale heffing is dan € 25.000.

U draagt een pand over tegen lening van € 200.000 en scheldt deze in 4 jaar kwijt:
4 x jaarlijks recht

van schenking over € 50.000:	€ 12.200
Af: overdrachtsbelasting:	€ 12.000
Restant schenkingsrecht jaar 4:	€ 200

In het eerste jaar betaalt u € 12.000 overdrachtsbelasting. Het jaarlijkse schenkingsrecht van € 3.050 kan in jaren 1-3 volledig worden verrekend. In jaar 4 is na verrekening met het restant van de overdrachtsbelasting nog € 200 schenkingsrecht verschuldigd. De totale heffing is zodoende € 12.200. Door gefaseerde kwijtschelding wordt € 12.800 aan schenkingsrecht bespaard.

Ongunstig voor eigen woning
Bij het bovenstaande dient nog wel een kanttekening geplaatst te worden. De eigen woning wordt voor de inkomstenbelasting gunstig behandeld. Bepaalde hypotheekrente is aftrekbaar in box 1 en als de woning vrij van hypotheek is, dan blijft deze in box 1 effectief onbelast. Onder de oude wet op de inkomstenbelasting kon het aantrekkelijk zijn om uw woning over te dragen aan de kinderen, onder voorbehoud van het gebruiksrecht. Sinds 2001 is dit echter anders, omdat de woning dan verplicht overgaat naar box 3. Dit betekent dat de waarde van het gebruiksrecht bij u jaarlijks met 1,2% wordt belast en dat bij uw kinderen over de volle waarde minus uw gebruiksrecht wordt geheven. Bij een schuldvrije woning met een waarde van bijvoorbeeld € 500.000 is dan jaarlijks ineens € 6.000 inkomstenbelasting verschuldigd door u en uw kinderen, terwijl voorafgaand aan de schenking geen belasting verschuldigd was.

Conclusie
U kunt uw onroerend goed fiscaal gunstig en op eenvoudige wijze in meerdere jaren wegschenken door partiële kwijtschelding van de ter leen verstrekte koopsom. In de koopovereenkomst dient opgenomen te worden dat de geleende koopsom gefaseerd zal worden kwijtgescholden. Deze wijze van vermogensoverheveling is met name aantrekkelijk voor de zogenoemde beleggingspanden of tweede woningen.