Biologisch akkerbouwer Alex van Hootegem in zijn toekomstige magazijn.

Biologisch boeren
Alex van Hootegem uit Kruiningen nam in 1999 de ingrijpende beslissing om over te stappen van gewone akkerbouw naar een biologische manier van werken. 'Mijn akkerbouwbedrijf was redelijk uitontwikkeld', vertelt Van Hootegem. 'Ik had kunnen kiezen voor schaalvergroting of voor intensievere teelt, maar daar ligt mijn hart niet. Ik wil namelijk graag nieuwe dingen blijven ontwikkelen. Biologische landbouw bood me die mogelijkheid. Want in de biologische landbouw staan veel dingen nog in hun kinderschoenen. Bovendien ben ik met mijn kleine honderd hectare nu weer een relatief groot bedrijf.' Uitdaging biedt het biologisch boeren hem in elk geval genoeg. 'Ik heb in het begin aardig wat miskleunen gemaakt. Maar zo langzamerhand krijg ik het aardig door. We begonnen jaarlijks bijvoorbeeld met zo'n vijfduizend uren handmatig wieden, nu is dat nog ongeveer eenderde daarvan.' Ook bij de bestrijding van plagen en ziekten boekt hij vooruitgang. 'We hebben het afgelopen jaar experimenten gedaan met sluipwespen, dat leverde erg goede resultaten op. Daarnaast leggen we akkerranden aan met plantensoorten die dergelijke insecten aantrekken, dat sorteert eveneens effect.' Ook de kwaliteit van de grond zelf krijgt van Van Ootegem veel aandacht. Zo heeft hij zijn tractor uitgerust met GPS. 'Daardoor kunnen we steeds over hetzelfde paadje rijden met heel smalle bandjes en houden we de grondstructuur optimaal.' Perspectief biedt de biologische landbouw zeker, ondanks de hogere kosten en de gemiddeld lagere opbrengsten per hectare. De prijzen van de producten zijn immers hoger, maar wat Van Ootegem vooral positief stemt is de jaarlijkse marktgroei. 'In Nederland groeit de vraag naar biologische producten jaarlijks met zo'n vijf procent, maar in bijvoorbeeld Duitsland en Engeland met zeker het dubbele.' Volgend jaar start hij bovendien met de verkoop van biologische producten via webwinkel www.degroteverleiding.nl, die deze winter wordt ontwikkeld.

Cliënten van zorgboerderij De Meeshoeve genieten van hun werk op de boerderij.

Zorgboerderij
Zorgboerderij De Meeshoeve in het Brabantse Oud-Gastel heeft een volstrekt andere aanpak gekozen. In 1998 kocht de familie Antens grond bij het bestaande vollegronds tuindersbedrijf. Bij die grond hoorde een rijksmonumentale boerderij waarvoor een bestemming gezocht moest worden, vertelt Ria Antens. 'We hadden ook voor bijvoorbeeld horeca kunnen kiezen, maar dat past niet bij ons. We wilden wel dicht bij onze agrarische werkzaamheden blijven.' Contact werd gelegd met de Roosendaalse stichtingen S&L Zorg en Groenhuysen, die mensen met een verstandelijke en / of lichamelijke beperking respectievelijk ouderen met geheugenproblemen opvangen. De opstartfase van de zorgboerderij nam wel enkele jaren in beslag. 'In het begin was nog niemand bekend met het fenomeen zorgboerderij. We moesten mensen dus overtuigen van de meerwaarde ervan, zorgverzekeraars benaderen en bestemmingsplannen laten aanpassen. Uiteindelijk konden we daardoor pas in 2002 van start', verhaalt Antens. Momenteel wordt de boerderij op werkdagen bezocht door zo'n twintig ouderen en zo'n veertien gehandicapten. Samen met de verzorgers lopen er dan dus ongeveer veertig mensen rond. Dat vergt een serieuze aanpassing, aldus Antens. 'We hebben een hele omslag moeten maken. Vroeger werkten we met personeel. Tijd was voor ons hetzelfde als geld. Nu gaat het niet om het presteren, maar om de beleving van de cliënten. Ze werken hier naar hun mogelijkheden.' Hoewel de keuze voor een zorgboerderij dus behoorlijk ingrijpend is geweest, kijkt Antens er met een goed gevoel op terug. 'Het geeft veel voldoening om te zien dat mensen er trots op zijn dat ze de kippen hebben gevoerd, of de tuin hebben geschoffeld.'