Zo "kopte" het financieele dagblad in een recente uitgave. De krant nam de (veronder)stelling in dat bedrijfspanden die worden overgedragen aan familieleden voortaan automatisch zijn vrijgesteld van overdrachtsbelasting. Dat ligt echter iets genuanceerder dan de kop van het krantenartikel doet vermoeden.

Vrijstellingen
De verkrijger van het eigendom van in Nederland gelegen onroerende zaken is in beginsel 6% overdrachtsbelasting verschuldigd. De overdracht van een bedrijfspand binnen de familiesfeer is daarvan vrijgesteld indien tegelijkertijd de onderneming mee overgaat. Er moet sprake zijn van overdracht van een in de inkomstenbelasting gedreven onderneming, zoals een eenmanszaak of een vennootschap onder firma. De vrijstelling geldt dus niet bij de overdracht van aandelen van een B.V..

De vrijgestelde overdracht van zo'n bedrijfspand geldt niet automatisch. Partijen moesten tot eind vorig jaar binnen één maand na de verkrijging in een aangifte overdrachtsbelasting een beroep doen op de vrijstelling voor de overdrachtsbelasting. Gebeurde dit niet tijdig dan was het vrijwel onmogelijk om de vrijstelling alsnog te verkrijgen.

Dit probleem speelde vooral indien met de overdracht van de onderneming alleen het economische eigendom van een (bedrijfs)pand werd overgedragen. Voor een economische eigendomsoverdracht is de tussenkomst van een notaris niet nodig, omdat de juridische tenaamstelling niet wijzigt. In dergelijke situaties kwamen ondernemers er vaak pas na afloop van het kalenderjaar achter dat ze een verzoek om vrijstelling van overdrachtsbelasting hadden moeten indienen. Maar dat was vaak te laat, zodat ze geconfronteerd werden met 6% overdrachtsbelasting.

De wet is met ingang vanaf 1 januari 2007 versoepeld. De wetgever heeft de termijn van één maand laten vervallen. Bij een transactie met bedrijfspanden die voor vrijstelling in aanmerking komt, kunt u dus voortaan ook na één maand na de overdracht een beroep doen op vrijstelling. Dit is praktisch en vormt goed nieuws voor MKB-Nederland.

Overige vrijstellingen
Er zijn meerdere vrijstellingen voor de heffing van overdrachtsbelasting, mits wordt voldaan aan een aantal voorwaarden. Zonder uitputtend te zijn kunnen worden genoemd:

• De verkrijging van een nieuw gebouwd pand vóór de eerste ingebruikname daarvan. Zo'n pand is altijd belast met BTW. Dit kan vooral interessant zijn voor BTW ondernemers die de BTW kunnen aftrekken. Zij betalen dan geen BTW en geen overdrachtbelasting.
• De verkrijging van een pand in het kader van een (aandelen- of bedrijfs)fusie, een juridische splitsing of een interne reorganisatie binnen een bedrijf c.q. concern.
  
• De verkrijging van een pand (door een BV) bij omzetting van een IB onderneming of firma aandeel in een BV
• De verkrijging van een pand bij inbreng van een onderneming in een vennootschap onder firma of maatschap of de verdeling bij opheffing van zo'n firma of maatschap.